عمان

عمان با نام رسمی سلطان‌نشین عُمان کشوری پادشاهی در شرق شبه جزیرهٔ عربستان است.

پایتخت این کشور شهر مسقط است. عمان از شرق به دریای عرب و از شمال به دریای عمان منتهی می شود. از جنوب با یمن و از غرب با عربستان سعودی و امارات متحده عربی مرز زمینی و با ایران مرز دریایی دارد.

از سده ۱۷ میلادی عمان دارای پادشاهی خودکفا بوده‌است. در سده ۱۹ میلادی این کشور در اوج قدرت خود بوده‌است. با کاهش قدرت در سده بیستم میلادی این کشور تحت تاثیر و نفوذ گسترده پادشاهی بریتانیای کبیر قرار گرفت اما هیچگاه به شکل رسمی بخشی از آن نگردید. فرمانروایی این کشور پادشاهی بی چون و چراست اما پارلمان نیز نقش قانون‌گذاری و بازرسی اندکی دارد. عمان نقش میانجی گری را در بین کشورهای خاورمیانه دارد. همانند سایر کشورهای عربی خلیج فارس منبع اصلی درآمد کشور نفت است.

نام

سرزمین فعلی عمان در طول تاریخ به نام‌های مختلفی نامیده شده‌است. در بعضی متون اومانا و اومان نیز نامیده شده‌است. عمان واژه ای غیر عربی است. <عمان> در اصل ام مکانی بسیار قدیمی در یمن بوده که قبائل عربی بعد از ویران شدن سد مأرب از آنجا به عمان مهاجرت نموده‌اند. واژه <عمان> نیز ریشه ایرانی دارد. کشور مَزْون (نام فارسی عمان) که مرکز آن صحار بود و نخستین ساکنان آن از اقوام غیر عرب بودند.

دریای عمان

در منابع تاریخی قدیمی تر تمام پهنه این خلیج و دریای عرب فعلی را مجموعاً به نام‌های دریای مکران و بحر اخضر و در بعضی منابع اروپایی قدیم با نام دریای اریترا و دریای رومیروم و دریای هندوس نیز یاد کرده‌اند که گاهی به کل اقیانوس هند و پهنه‌های آبی مرتبط با آن نیز گفته می‌شده‌است. نام این دریا به همراه دریای عرب امروزی از سوی جغرافی نویسان مسلمان، هندی هاو پارسیان مُکران که گویا تغییر یافته (مهی خوران) است اطلاق شده است.

اروپاییان تا قرن ۱۸ میلادی این دریا را دریای مکران می‌نامیدند که اسناد آن در موزه‌های جهان موجود است.

1_دریای-مکران (بحر مکران)

2_دریای-اخضر (بحر اخضر)

3_دریای-پارس (این نام شامل کل خلیج فارس و دریای عمان بود)

آب و هوا

عمان در همه فصل‌ها آفتابی و گرم است؛ دمای هوا در زمستان‌ها اغلب بین ۱۷ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد تغییر می‌کند و در تابستان نیز چیزی در حدود ۳۰ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد است. هوا در ارتفاعات سرد می‌شود و ارتفاعات عمان به‌خصوص در هنگام شب، هوای بسیار سردی دارند. مسقط پایتخت عمان است و آب و هوایی گرم و مرطوب دارد، اما شب هنگام از میزان رطوبت آن کاسته می‌شود. علت اصلی رطوبت این شهر وجود سواحل آن است.

تاریخ

عمان در هزاره سوم قبل از میلاد:

در هزاره سوم قبل از میلاد عمان به نام «مجان» مشهور بوده‌است. همچنین در لوح‌های سومری نام مگان و در گویش اکدی مکان به کار رفته‌است که به معادن مسی عمان پیوند دارد.

عمان در دوران

در قرن ششم قبل از میلاد سپاهیان پارس (۵۵۰ _ ۵۳۰ ق م)، عمان را فتح نمودند. گفته شده که سازه قنات که به عربی به آن «اَلفَلجَ» و جمع آن «الأفلاج» می‌گویند در آن دوران احداث شده‌است. این‌گونه آبیاری در عمان شهرت فراوانی دارد و در حال حاضر صدها رشته قنات در کشور عمان وجود دارد.

عمان در دوران ساسانیان

تاریخ عمان نشان می‌دهد که در دوران ساسانیان از سال‌های (610_226م) عمان و یمن تحت حاکمیت امپراتوری ساسانی بوده‌است.

مکا بخشی از امپراتوری ساسانی

عمان در دوران اسلام

در دوران حکمرانی الجلندی اسلام وارد عمان شده‌است. در ان دوران محمد عمرو عاص و ابازید الأنصاری برای دعوت مردم به اسلام به عمان می‌فرستد.

بعد از وفات محمد بسیاری از اعراب شبه جزیره عربستان اسلام را رها نموده و به دین اجدادشان برگشتند. عمانی‌ها برای غلبه بر این مردم در نبرد یمامه یا همان جنگ‌های ردّه شرکت داشتند. همچنین رجالات عمان در فتوحات اسلامی در عراق ایران هند ایالت سند مصرد مراکش و اندلس نیز شرکت داشته اند.

 

 

 

جغرافیا

کشور عمان با امارات متحده عربی (609کیلومتر) و عربستان سعودی (658کیلومتر) و یمن (294 کیلومتر) مرز مشترک دارد. و از شمال به تنگه هرمز، و از سمت شرق به دریای عرب محدود می شود. عمان با مساحت ۳۰۹٬۵۰۰ کیلومتر مربع، سومین کشور بزرگ بعد از سعودی و یمن در شبه جزیره عربستان است. عمان در جنوب شرق این شبه‌جزیره قرار گرفته و تقریباً نیمه شرقی جنوب شبه‌جزیره عربستان را پوشانده‌است. خطوط ساحلی عمان 2.092 کیلومتر طول دارند.

سیاست

حکومت:

در سیاست کشور عمان، امور جاری کشور طبق فرامین صادر شده از سوی سلطان اداره و هدایت می‌شود. تمامی سلاطین عمان از خاندان سلطنتی آل‌سعید هستند.

روابط خارجی:

در عرصه سیاست خارجی عمان پیوسته به نوعی از ثبات محافظه‌کارانه در رویکردها و جهت‌گیری‌های بین‌المللی و منطقه‌ای مشهور بوده‌است. با این همه، ثبات و تمایز در سیاست خارجی عمان تا به حدی است که در سی و دو سال گذشته (از آزادسازی خرمشهر به این سو) برخلاف اکثر کشورهای شورای همکاری خلیج فارس کمتر تنشی در مناسبات مسقط و تهران به وجود آمده‌است. داشتن مناسبات نزدیک با تهران برای مسقط این فرصت را هم ایجاد می‌کرده که بتواند استقلال و امکان مانور خود را در برابر عربستان سعودی تا حدی حفظ کند.

روابط با ایران:

اندکی پس از به قدرت رسیدن سلطان قابوس او با شورش گروهی چپگرا در ایالت استان ظفار طی شورش ظفار مواجه شد. ولی توانست با حمایت محمدرضا شاه پهلوی و ارتش ایران بر آن ها غلبه کند. از همین رو، او بقای تخت و تاج خود را تا حد زیادی مدیون ایران می‌دانست.

علاوه بر سابقه قدیمی روابط دو کشور، این که ایران و عمان بر دو سوی تنگه هرمز مسلط هستند هم عاملی مهم در حسن همجواری آن‌ها به‌شمار می‌رود. ثبات و آرامش این تنگه هم به لحاظ امنیت عمان و هم به دلیل اهمیت آن برای تدوام صدور نفت از خلیج فارس به جهان اهمیت زیادی دارد. همه این‌ها ایجاب می‌کند که مسقط روابط حسنه و عاری از تنشی با تهران داشته باشد و حتی بکوشد تنش‌های بالقوه خطرناک در روابط ایران با سایر کشورها را هم تا حد ممکن کاهش دهد.

 

اقتصاد

کشور عمان با ۵٬۵ میلیارد بشکه ذخایر اثبات شده نفت خام، بیست و دومین کشور در جهان و هفتمین کشور در منطقه خاورمیانه از نظر میزان ذخایر نفت است.

این ذخایر به‌طور عمده در مناطق خشکی شمالی و مرکزی و در میدان‌های کوچک و پراکنده واقع شده‌اند. عمان با تولید حدود یک میلیون بشکه در روز، بیست و پنجمین تولیدکننده نفت خام جهان است. بیش از ۶۷ درصد از درآمد این کشور از صنایع نفت و گاز حاصل می‌شود. مقصد اکثر محمولات نفت خام صادراتی عمان کشورهای چین ، تایلند، کره جنوبی و ژاپن هستند. مهم‌ترین پروژه راهبردی نفتی این کشور تا سال ۲۰۲۱، طرح احداث یک پالایشگاه ۲۳۰ هزار بشکه‌ای با مشارکت شرکت نفت بین‌المللی کویت (KPI) به ارزش هفت میلیارد دلار، ساخت چندین مجتمع پتروشیمی در مجاورت این پالایشگاه و احداث مخازن ذخیره‌سازی نفت خام تا ظرفیت ۲۰۰ میلیون بشکه در منطقه الدقم است.

واحد پول این کشور ریال عمان است. هر ریال عمان معادل ۲٫۶ دلار آمریکا و هر دلار معادل ۰٫۳۸۴ ریال عمان است.

 

مردم

جمعیت این کشور حدود پنج میلیون و ۳۱۲ هزار نفر با میانگین سنی ۱۹ سال است. امید به زندگی در عمان برای زنان ۷۶ و برای مردان ۷۱ سال است. مردم این کشور از نژادهای عرب، بلوچ، لر، آفریقایی و آسیای شرقی هستند. دین مردم این کشور اسلام است. زبان رسمی آنها عربی است. حدود ۹۱ درصد از مردم این کشور با سواد هستند. تقریباً تمام عمانی‌ها مسلمان هستند.

اهل سنت دومین مذهب بزرگ عمان در استان جنوبی ظفار و سور و نواحی اطراف آن حضور دارند.

این کشور در قرن نهم میلادی به اوج رونق خود رسید و با گذشت زمان این عظمت را از دست داد. اختلافات مذهبی و برخوردهای ناشی از آن که بین سنی‌ها و اباضی‌ها آغاز شده بود به مرور زمان به درگیری‌هایی بین امامت و سلطنت منجر شد.

با توجه به این که دین رسمی عمان اسلام است سایر ادیان نقشی در ساختار سیاسی کشور ندارند.

این سرزمین در طول تاریخ شاهد برخورد سلاطین و امامان بوده‌است که هر کدام به نوبه خود دوره‌های موفقیت‌آمیزی داشته‌اند. لکن با به قدرت رسیدن سلطان قابوس این برخوردها خاتمه یافته و مسئله امامت اباضیه به فراموشی سپرده شده‌است. هرچند امروزه از امامت اباضیه صحبتی در میان نیست ولی پیروان این مذهب در عمان همچنان در اکثریت هستند.

 

امنیت

عمان یکی از امن‌ترین کشورهای جهان است. بر اساس پژوهش‌های انجام شده در عمان میزان عملیات تروریستی نیز بسیار کم است.

مالی و اقتصادی

نرخ رشد تولید ناخالص داخلی سالانه در کشور عمان در ابتدا ۰/۹- درصد بوده و پس از مدتی به ۱۲ درصد رسیده‌است. اینطور که مشخص است وضعیت تولید ناخالص داخلی ۷۹٫۲۹ میلیارد دلار است و مشخص است که سیستم خرید و فروش در کشور عمان در سال‌های اخیر تغییراتی داشته‌است. تولید ناخالص داخلی به قیمت‌های ثابت در کشور عمان، ۲۸۴۸۱٫۶ میلیون ریال ارزیابی شده و تشکیل سرمایهٔ ثابت ناخالص در کشور عمان، ۷۸۴۷٫۷ میلیون ریال عمان برآورد شده‌است. تولید ناخالص داخلی از کشاورزی در این کشور، ۶۷۰٫۲ میلیون ریال عمان اعلام شده‌است. اینطور که مشخص است ساخت و ساز در کشور عمان نیز در ابتدا ۲۱ درصد بوده و سپس ۲۲ درصد ارزیابی شده‌است. وضعیت تولید ناخالص داخلی از ساخت در کشور عمان نیز ۱۷۱ میلیون ریال عمان برآورد شده‌است. تولید ناخالص داخلی از اداره امور عمومی در کشور عمان نیز به ۳۷ درصد رسیده‌است، تولید ناخالص داخلی از خدمات نیز در وضعیت ۱۴ درصدی دارد و مشخص است که سیستم حمل و نقل عمومی در این کشور ۱۶ درصد بیشتر است. وضعیت خدمات رفاهی در کشور عمان با رتبه ۵۶ درصدی خود ثابت باقی مانده‌است. تغییرات موجودی انبار در کشور عمان، ۹۹۳٫۸ میلیون ریال عمان اعلام شده و وضعیت سرعت اینترنت در کشور عمان ۴۹۲۷٫۰۳ کیلوبایت بر ثانیه است. اینطور که مشخص شده‌است آدرس آی پی‌ها نیز رشد خوبی در وضعیت اقتصادی ایجاد کرده‌است، رتبه‌های رقابتی نیز از ۶۱ به ۴۷ رسیده‌است. وضعیت ثبت خودرو در این کشور ۱۴ درصد بیشتر از قبل شده‌است و تولید الکتریسیته نیز ۳۰۴۲٫۹ گیگاوات بر ساعت است. نرخ مالیات شرکت در کشور عمان در ابتدا ۱۲ بوده که امروزه این نرخ در وضعیت ۱۵ درصد دیده می‌شود. نرخ مالیات درآمد شخصی ۰ اعلام شده و کشور عمان در زمینه نرخ مالیات بر فروش نیز رقم ثابت  را نگه داشته‌است.

تعادل کار و زندگی

کشور عمان طبق اعلام سایت اینترناتیونس جزو ۱۰ کشور برتر جهان از نظر تعادل کار و زندگی است. سایر کشورها دانمارک، سوئد، امارات و کانادا هستند.

 

حمل و نقل

عمومی:

مردم این کشور از ماشین‌های شخصی بیشتر استفاده می‌کنند، ولی افرادی که خودرو شخصی ندارند از اتوبوس و تاکسی بهره می‌برند. هزینه استفاده از اتومبیل در عمان بسیار ارزان‌تر از اروپا است. در نتیجه، تقریباً تمام مهاجران خارجی اتومبیل شخصی دارند و میزان استفاده از حمل و نقل عمومی اندک است. همچنین می‌توان یک ماشین با راننده در عمان استخدام کرد.

هوایی:

فرودگاه بین‌المللی مسقط اصلی‌ترین فرودگاه کشور عمان است و سالیانه ۲۰ میلیون مسافر در آن جابجا می‌شود امروزه در این فرودگاه ایرلاین‌های معروف و معتبری مانند ایر عربیا، امارات، الاتحاد، کاال‌ام، اجیپت‌ایر، عمان ایر، قطر ایرویز، سوئیس اینترنشنال ایرلاینز، تای ایرویز و ترکیش ایرلاینز دارای پروازهای منظمی است.

 

 

بنادر عمان:

مهمترین بنادر عمان عبارتند از:

 • مسقط:پایتخت عمان و بزرگترین بندر آن است. مسقط مرکز تجارت و امور مالی عمان و همچنین یک مقصد گردشگری محبوب است

 

• صلاله:دومین شهر بزرگ عمان و دومین بندر بزرگ آن است. صلاله به خاطر آب و هوای معتدل و مناظر طبیعی زیبا، به ویژه کوه ها و سواحلش مشهور است

 

صحارsohar:سومین بندر بزرگ عمان. صحار مرکز مهمی برای صنعت نفت و گاز عمان است.

 

میناء قابوس:این بندر در مسقط واقع شده است و یک بندر کروز مدرن است که پذیرای کشتی های کروز از سراسر جهان می باشد.

 

دقم:این بندر در حال توسعه در جنوب شرقی عمان واقع شده است و قرار است به یک مرکز مهم لجستیکی و صنعتی تبدیل شود.

 

بنادر عمان نقش مهمی در اقتصاد کشور ایفا می کنند. آنها به عنوان دروازه ای برای تجارت عمان با بقیه جهان عمل می کنند و همچنین برای صادرات کالاهای غیرنفتی مانند سنگ معدن، فلزات و محصولات کشاورزی مهم هستند. بنادر عمان همچنین برای صنعت گردشگری کشور حیاتی هستند و گردشگران را از سراسر جهان جذب می کنند.

عمان به توسعه بنادر خود و تبدیل آنها به مراکز مدرن و کارآمد تجارت و لجستیک متعهد است. این کشور در حال سرمایه گذاری در زیرساخت های بندری خود و همچنین در توسعه فناوری های جدید برای بهبود کارایی عملیات بندری است. عمان همچنین در حال همکاری با کشورهای دیگر برای ترویج تجارت و سرمایه گذاری در منطقه است.

آینده بنادر عمان روشن است. این بنادر به طور فزاینده ای برای اقتصاد کشور مهم می شوند و نقش مهمی در توسعه عمان به عنوان یک مرکز منطقه ای تجارت و لجستیک ایفا خواهند کرد.

علاوه بر بنادر ذکر شده در بالا، عمان تعدادی بندر کوچکتر نیز دارد که برای فعالیت های محلی مانند ماهیگیری و حمل و نقل استفاده می شود. بنادر عمان شبکه ای حیاتی از حمل و نقل را برای کشور فراهم می کنند و به اتصال عمان به بقیه جهان کمک می کنند.